Niewielu dziÅ› pewnie ascetów, wzorem Diogenesa gotowych do życia w beczce, ale też z pewnoÅ›ciÄ… nie wszyscy cieszÄ…cy siÄ™ życiem w spoÅ‚eczeÅ„stwie dobrobytu myÅ›lÄ… tylko o tym, by dorównać bogactwem legendarnemu Krezusowi. Rzec można, że czÅ‚owiek dojrzaÅ‚y podchodzi do rzeczy rzeczowo. Inaczej niż dzieci, dla których każda z nich jest zabawkÄ…, rozróżnia ich obiektywne przeznaczenie i subiektywny sens posiadania. SpoÅ‚eczna wartość rzeczy – jej zdolność do wymiany na inne – zagÅ‚usza jednak ten instynkt. […] Szczęśliwe spoÅ‚eczeÅ„stwa, o których bÄ™dzie mowa w tej książce, nie znajÄ… zatem towarowej wymiany dóbr miÄ™dzy ludźmi ani ich redystrybucji, która koryguje niekorzystne spoÅ‚ecznie skutki samej wymiany. Jak sobie radzÄ… bez nich? Mechanizmowi wymiany rynkowej odpowiadajÄ… w nich trzy zasady organizujÄ…ce życie materialne. Po pierwsze, reglamentowanie zasobów, jakimi zbiorowo i/lub indywidualnie dysponujÄ… czÅ‚onkowie spoÅ‚eczeÅ„stwa – nikt nie bÄ™dzie posiadać nadwyżki dóbr, którÄ… przeksztaÅ‚ci w relacjÄ™ nadrzÄ™dnoÅ›ci wobec innych, nikt też nie bÄ™dzie odczuwać ich braku i domagać siÄ™ od innych rekompensaty. Po drugie, odtowarowienie rzeczy poprzez nadanie im statusu darów – ludzie bÄ™dÄ… podejmować wymianÄ™ darów tylko z tymi, którzy mogÄ… je odwzajemnić, dziÄ™ki czemu zwiÄ…zki miÄ™dzy nimi mieć bÄ™dÄ… charakter osobisty, bezpoÅ›redni i dobrowolny, nawet jeÅ›li wymieniane rzeczy należą do dóbr niezbÄ™dnych do życia. Po trzecie, odwartoÅ›ciowanie (w sensie ekonomicznym) rzeczy za sprawÄ… ich powszechnej dostÄ™pnoÅ›ci – każdÄ… potrzebÄ™ materialnÄ… czÅ‚owiek bÄ™dzie mógÅ‚ zaspokoić bez koniecznoÅ›ci wchodzenia w zwiÄ…zki z innymi; ludzie samowystarczalni materialnie bÄ™dÄ… utrzymywać stosunki ze sobÄ… ze wzglÄ™du na inne, niematerialne, potrzeby. Wyobraźnia utopistów podpowiada im wiÄ™c takie porzÄ…dki, które raz na zawsze rozwiÄ…zujÄ… problem niesymetrycznych relacji pomiÄ™dzy ludźmi, o ile przyczynÄ… owej nierównowagi sÄ… dobra materialne. W tego rodzaju spoÅ‚eczeÅ„stwach rzeczy jedynie Å‚Ä…czÄ… ludzi, nie dzielÄ…c ich i nie tworzÄ…c miÄ™dzy nimi podziaÅ‚ów, a w konsekwencji konfliktów. Ich projektodawcy sÄ… bowiem przekonani, że rzeczy w istocie majÄ… potencjalnie wielkÄ… wÅ‚adzÄ™ nad ludźmi – tyleż jako Å›rodki dominacji, co obiekty pożądania – i oprzeć siÄ™ ich sile można wyÅ‚Ä…cznie zbiorowym wysiÅ‚kiem. […] A jeÅ›li rzeczy pozostanÄ… dla ludzi tylko rzeczami, ludzie dla siebie pozostanÄ… ludźmi – w idealnych spoÅ‚eczeÅ„stwach nieznana bÄ™dzie zarówno fetyszyzacja rzeczy, jak i reifikacja ludzi.

 ze WstÄ™pu

Andrzej WaÅ›kiewicz – profesor Uniwersytetu Warszawskiego, wykÅ‚adajÄ…cy na macierzystym Wydziale Socjologii i w Kolegium Artes Liberales, autor książek z zakresu historii idei: Interpretacja teorii politycznej (1988); Polityka dla dorosÅ‚ych. Eseje (2006); Obcy z wyboru. Studium filozofii aspoÅ‚ecznej (2008, wyd. ang. 2015); Paradoksy idei reprezentacji politycznej (2012, wyd. ang. 2020).

 

Osoby które kupowały "Ludzie-rzeczy-ludzie. O porządkach społecznych, w których rzeczy łączą, a nie dzielą", wybierały także:

• Oprogramowanie szyte na miarÄ™. Jak rozmawiać z klientem, który nie wie, czego chce. Wydanie II rozszerzone 53,75 zÅ‚, (12,90 zÅ‚ -76%)
• MANIPULACJA ODCZAROWANA! 777 skutecznych technik wpÅ‚ywu. Wydanie 2 rozszerzone 47,78 zÅ‚, (12,90 zÅ‚ -73%)
• Socjotechnika. Metody manipulacji i ludzki aspekt bezpieczeÅ„stwa 47,78 zÅ‚, (12,90 zÅ‚ -73%)
• Powiedz, co myÅ›lisz. Uważność w sferze porozumienia bez przemocy 44,48 zÅ‚, (12,90 zÅ‚ -71%)
• 100happydays, czyli jak siÄ™ robi szczęście w 100 dni 39,67 zÅ‚, (11,90 zÅ‚ -70%)

• 
• 
• 
• 
• 

Spis treści

Ludzie-rzeczy-ludzie. O porządkach społecznych, w których rzeczy łączą, a nie dzielą eBook -- spis treści

CzekajÄ…c na postkapitalizm

Nie mniej, ale też nie wiÄ™cej • Kryzys to bÄ™dzie ostatni! • Roboty – wrogowie czy przyjaciele? • Na ratunek Ziemi • Postkapitalizm, czyli co? • W krainie nieograniczonej wyobraźni • Opowieść o obrazach

 

Każdemu według miary

 

Na straży jedności

Zdrowe miasto • Granice rozrostu • Komunizm strażników •PaÅ„stwo a Prawa• Kolonia KreteÅ„czyków • Równość i wÅ‚asność • Polityka równoÅ›ci?• PaÅ„stwo zerowego wzrostu 

 

Bogactwo, które nie szkodzi

PlatoÅ„ski horyzont Utopii • PlatoÅ„skie inspiracje • Wspólnota zorganizowanej pracy • Otium dla każdego • ZarzÄ…dzanie nadwyżkÄ… • ZÅ‚oto zamiast krwi • ZÅ‚ote kajdany, zÅ‚ote nocniki • RozsÄ…dna życzliwość 

 

Rzeczy w porzÄ…dku Natury

CzÅ‚owiek z natury spoÅ‚eczny • WÅ‚asność, czyli grzech pierworodny • SpoÅ‚eczeÅ„stwo komunistyczne • PaÅ„stwo ograniczonej chciwoÅ›ci • PaÅ„stwo wielu stanów • PieniÄ…dze bogatych zraszajÄ… ziemiÄ™ ubogich • WÅ‚adza na straży naturalnego Å‚adu 

 

Mniej, czyli więcej

Gospodarka dobra wspólnego • Konkurować, czyli biec razem • Demokratyzacja wÅ‚asnoÅ›ci i co dalej? • Produkcja kapitaÅ‚u spoÅ‚ecznego • Pokolenie minimalistów? • Wyzwolić siÄ™ z nadmiaru • Ludzie w miejsce rzeczy • Gospodarka postwzrostu? 

 

Społeczeństwo zaspokojonych potrzeb

Asceza? • Komunizm? • Planowanie? • BezpieczeÅ„stwo socjalne? • SpoÅ‚eczeÅ„stwo stanowe? 

 

 

Życzliwa wymiana

 

Przyjaźń dla korzyści

Obywatele, czyli posiadacze • Przyjaźń, czyli cnota i więź spoÅ‚eczna • Przyjaźń równych i nierównych etycznie • Czego potrzebujÄ… ludzie etycznie dzielni? • Sztuka brania i dawania • Przyjaźń i sprawiedliwość • Przyjaźń zamiast sprawiedliwoÅ›ci? 

 

Nie ma przyjaźni w interesach

Arystoteles sÅ‚ucha wykÅ‚adów Smitha • Å»yczliwość dla wszystkich, szacunek dla możnych • Praca, która Å‚Ä…czy • Utracona sztuka dawania • WÅ‚adza wroÅ›niÄ™ta w spoÅ‚eczeÅ„stwo • Czy spoÅ‚eczeÅ„stwo potrzebuje rzÄ…du? • RzÄ…d tylko w ostatecznoÅ›ci 

 

Na zakupy do przyjaciela

WÅ‚asność i paÅ„stwo przyczynÄ… zÅ‚a wszelkiego • Socjalizm, czyli paÅ„stwowa niewola • Kooperatywa, czyli prawdziwa alternatywa dla kapitalizmu • SpoÅ‚eczeÅ„stwo spóÅ‚dzielcze • Hymn do przyjaźni • Przyjaźń zorganizowana • Rzeczpospolita przyjacióÅ‚

 

Gospodarka odwzajemnionych darów

The Mesh, czyli gospodarka na miarÄ™ ludzkich potrzeb • W sieci towarów, czyli na bazarze • Gospodarować sieciowo, czyli ekologicznie • Wypożyczyć zamiast kupić • Kiedy rzeczy krążą miÄ™dzy ludźmi? • Peer-2-peer • Creative Commons • Cicha rewolucja? 

 

Społeczeństwo obok rynku

Lekcja dla Europejczyków • Ekonomia przyjaźni • Sympatia i interes • Ubezpieczalnia, wypożyczalnia i bazar • Dwa obiegi rzeczy 

 

RozsÄ…dny dostatek

 

Nauka w służbie dobrobytu

Wielka odnowa nauki • Badanie natury i antycypacje rozumu • Panowanie nad dzieÅ‚em stworzenia • Cywilizacja, która przetrwaÅ‚a potop • ZakÅ‚ad naukowy im. Salomona • Cuda na żądanie? • Odnowa nauki w Bensalem? 

 

Na horyzoncie społeczeństwo industrialne

Na progu wielkiej zmiany • DokoÅ„czyć rewolucjÄ™, ale bezkrwawo • Nauka po stronie industrii • Militaryzm, stary wróg industrializmu • Liberalizm, tymczasowy przyjaciel industrializmu • Klasa industrialistów • WÅ‚adza industrialna, czyli administracja • Nowe chrzeÅ›cijaÅ„stwo • Dobra nowina wytwórców 

 

Miejski Boston, wiejski Londyn

W roku 2000 i nieco później • Bogactwo Bostonu • Wolność koszyka dóbr • Armia w sÅ‚użbie dobrobytu • Znów merry old England! • SpoÅ‚eczeÅ„stwo sÄ…siadów • Praca, czyli twórczość • Poza historiÄ… 

 

Internet rzeczy potrzebnych

Na progu kolejnej wielkiej zmiany • Trzecia rewolucja przemysÅ‚owa • Internet rzeczy • Zerowe koszty kraÅ„cowe • Prosumpcja • Wspólnoty wspóÅ‚pracy – Wymiana zamiast wÅ‚asnoÅ›ci • Åšwiadomość spoÅ‚eczna epoki cyfrowej • Obfitość, ale nie nadmiar • Nowe spoÅ‚eczeÅ„stwo ryzyka? 

 

Społeczeństwo postmaterialistyczne

Utopia przyszÅ‚oÅ›ci• Nauka, religia i filozofia życiowa • Produkcja, konsumpcja, prosumpcja • Obfitość, ale tylko we wspólnocie • Przymus i wolność w gospodarce obfitoÅ›ci

 

 

Przestrogi dla utopistów

Georg Simmel jako przewodnik po utopiach • SpoÅ‚eczny charakter wymiany • Wymiana i wartość rzeczy • Posiadanie, czyli stosunek do rzeczy • Czym jest pieniÄ…dz? • PieniÄ…dz i emancypacja • PieniÄ…dz zamiast rzeczy • Superadditum z bogactwa • Utopie, czyli spoÅ‚ecznoÅ›ci niedoskonaÅ‚e 

 

Podziękowania

Bibliografia

Nota edytorska

Indeks nazwisk